Hierover is een informatie artikel in het kenniscentrum van de NKBV. De link van het artikel vind je hier.
Onderstaande tekst is geciteerd van de NKBV site.
“Niet schreeuwen maar nadenken. Simpel en effectief communiceren tussen klimmer en zekeraar kan priima zonder schreeuwen.
Goede communicatie (zowel verbaal als non-verbaal) tussen klimmer en zekeraar is essentieel om veilig en zonder stress te kunnen klimmen. Er zijn diverse handelingen die zo belangrijk zijn dat ze om heldere en duidelijke communicatie vragen, bijvoorbeeld als de zekeraar mag stoppen met zekeren. Idealiter communiceer je hier zo over dat het nooit verkeerd geinterpreteerd kan worden. De wijze waarop is echter minstens net zo belangrijk.
Volume op 10
“Theo, stand!”
“Wat?!?!”
“Stand, Theo, ik hebt stand!!!”
“Heb je stand, Karel?”
“Ja, ik heb stand!”
“Kan ik je losmaken?”
“Ja, maak maar los!”
“Wat!?!?”
In de klimgebieden in de landen om ons heen hoor je bovenstaand voorbeeld regelmatig. Een koppel Nederlanders die luidruchtig elkaar laten weten wat de ander mag of moet doen. Voor Duitse of Belgische klimmers is bovenstaand scenario een gruwel. De dag begon zo rustig, maar helaas de stilte is voorbij. en de Nederlandse invasie is geland. Hoofdschuddend vertrekken ze naar een ander massief waar (nog) geen druktemakers zijn.
Nederlanders zijn vaak luidruchtig en Nederlandse klimmers net zo goed. Al zijn de zekeraar en de klimmer slecht 15 meter van elkaar verwijdert, de touwcommando’s worden op het hardst over en weer naar elkaar geschreeuwd. Omdat het moet. De touwcommando’s zijn er rigide ingestampt. En na de klim wordt, al is er in de verste verte geen andere klimmer te bekennen, in vier talen ‘Pas op, touw!’ geroepen als het touw uit het omlooppunt wordt getrokken. Is dat nodig of is het overkill?
Opletten en anticiperen
Bovenstaande voorbeelden zijn natuurlijk gecharcheerd. Ze bevatten uiteraard wel een kern van waarheid. Niemand zal betwijfelen dat goede communicatie tussen klimmer en zekeraar essentieel is om veilig te klimmen. Maar goed communiceren is meer dan zo hard mogelijk naar elkaar touwcommando’s roepen. Kun je elkaar zien? Weet je door goed op te letten al exact wat de ander doet? Dan bereik je met gebaren of met praten zonder je stem te verheffen ook je doel. Zo kun als zekeraar vaak al ruim van te voren aan de lichaamstaal zien dat de klimmer moeite heeft met een lastige passage. Je anticipeert dan al vast op een eventuele val. En wanneer je ziet dat de klimmer op de standplaats ombouwt naar toprope, dan weet je na een simpel handgebaar en het losmaken van de touwlus dat je het touw strak mag trekken. Een oplettende zekeraar weet in 90% van de gevallen exact met welke handeling de klimmer bezig is, en kan daarop anticiperen.
Visuele communicatie kan ook de oplossing zijn wanneer je elkaar door de wind, de drukte of het verkeerslawaai niet kunt verstaan. En om terug te komen op waar we dit artikel mee begonnen: het vermindert de geluidsoverlast. Omdat veel klimgebieden in natuurgebieden liggen wordt het bewaren van de rust ook door andere gebruikers op prijs gesteld.
Vooraf doorspreken
Stem zowel de mondelinge als de visuele communicatie vooraf met je klimpartner af, zodat je elkaar kort en bondig kunt laten weten wat de status van je klim- of zekeractiviteit is. Dat geldt in het bijzonder voor klimmers die nog maar net begonnen zijn, of klimmers met veel wisselende contacten. Soms is roepen de beste oplossing. Bijvoorbeeld als de klimmer (per ongeluk) een tussenzekering overslaat of een kapitale voetfout maakt. Zijn er meerdere mensen tegelijk aan het klimmen op het klimmassief dan noem je de naam van de klimmer bij de aanwijzing. Verhef je stem niet meer dan nodig. Vaak lukt het om op normale toon met elkaar te praten.
Communicatie
Hieronder staat de basis voor mondelinge communicatie om aan te leren bij cursussen. Zelfstandige klimmers kiezen zelf samen met hun klimpartner een voor hen passende werkwijze. Ervaren klimmers in multipitch routes kunnen hun mondelinge communicatie reduceren tot slechts het essentiële ‘stand’ en ‘nakomen’ overblijven.
| Communicatie bij ombouwen van single pitch routes |
| Wie | Wanneer | Wat | Actie |
| Klimmer | Klimmer komt bij einde route. | – | Maakt vast aan het relais. Roep NOOIT stand! Begin met ombouwen. |
| Klimmer | Na het ombouwen/voordat de zelfzekering wordt losgemaakt. | Oogcontact of handgebaar. Roept: ‘Blok’. | De zekeraar trekt het touw strak. |
| Zekeraar | Na het straktrekken en blokkeren van zekeringsapparaat. | Oogcontact en roept: ‘OK, ga maar hangen’. | Klimmer maakt zelfzekering los na controle dat het touw strak staat en zij/hij daadwerkelijk in het touw hangt. |
| Klimmer | Als hij/zij merkt dat alles goed is hij/zij zich heeft los gemaakt. | ‘Laat maar zakken’. | Zekeraar laat klimmen zakken. Eventueel stoppen bij setjes of bij schoonpoetsen grepen. |
TIP 1
Ga ALTIJD ‘proefhangen’ in het touw voor je de zelfzekering losmaakt. Vraag de zekeraar of hij/zij het touw strak trekt en voel dat je vast zit en de zekeraar je gewicht draagt. Maak daarna pas de zelfzekering los.
TIP 2
Roep NOOIT stand bij ombouwen naar toprope! De zekeraar kan dan per ongeluk denken dat hij/zij je los mag maken. Als jij vervolgens zonder de bij tip 1 genoemde check je zelfzekering los maakt, dan val je tot op de grond! Dit is een veelvoorkomende oorzaak van dodelijke ongevallen bij het klimmen.
| Overige communicatie bij outdoor klimmen |
| Wie | Wanneer | Wat | Actie |
| Klimmer | Na de partnercheck. | ‘Mag/kan ik klimmen?’ | De zekeraar zorg dat hij/zij gereed is om te zekeren (en eventueel te spotten tot de 1ehaak). |
| Zekeraar | Na de partnercheck. | ‘Je mag/kan gaan klimmen’ | De klimmer start met klimmen. |
| Klimmer | Bij de behoefte aan meer (bijv. bij een setje). | ‘Touw!’ | De zekeraar geeft extra touw uit. |
| Klimmer | Als de klimmer het touw strakgetrokken wil hebben. | ‘Blok!’ | De zekeraar trekt het touw naar de klimmer strak/ loop naar achteren. |
| Klimmer | Als de klimmer in moeilijkheden verkeert. | ‘Let op,…!’ Eventueel specificeren | De zekeraar weet dat er iets gaat gebeuren en let extra goed op. |
| Klimmer | Als de klimmer een zelfzekering op de standplaats heeft gemaakt om te gaan abseilen. | ‘Stand!’ | De zekeraar weet dat de klimmer niet meer gezekerd hoeft te worden en haalt het touw uit het zekeringsapparaat. |
Zekeraar/
Naklimmer | Als het zekerapparaat uit het touw is. | ’Touw in/vrij’ | De klimmer begint touw in te halen. |
| Naklimmer | Als het touw bijna strak staat. | ‘Touw uit’ | De zekeraar (op de standplaats) legt het touw in het zekeringsapparaat op de stand en begin met zekeren |
| Voorklimmer/ zekeraar | Als de zekering van de naklimmer op orde is. | ‘Nakomen’ | De naklimmer weet dat hij/zij kan beginnen met klimmen. |
| Naklimmer | Klaar om te gaan klimmen. | ‘Ik kom’ | Naklimmer start met klimmen. |
| Iedereen | Als een steen of ander voorwerp valt. | ‘Steen/Stein/Caillou/Rock’ | Iedereen is extra alert of zoekt beschutting. |
| Iedereen | Als er een touw uit de route wordt getrokken. | ‘Touw/Corde/Seil/Rope’ | Alert op vallend touw en mogelijke vallende steentjes. |
TIP 3
Wanneer voorklimmer en naklimmer elkaar in een multi-pitch route niet kunnen horen en zien dan kan er toch op simpele wijze zonder problemen veilig (en relaxt!) (na)geklommen worden. Handel als volgt: De voorklimmer komt op de standplaats aan en richt deze zo in dat de zekering voor de naklimmer voorbereid is. De voorklimmer haalt het resttouw rustig in (de naklimmer zekert immers nog). De naklimmer blijft op zijn beurt touw uitgeven tot het touw op is. De voorklimmer merkt dat er geen touw meer is om in te halen en begint met het zekeren van de naklimmer. De naklimmer breekt de standplaats af en begint met naklimmen. Simpel toch? Toch wordt het elkaar niet kunnen horen en zien vaak als een kapitaal probleem ervaren. Dat leidt dan tot paniek of blokkering. Wil je dat bovenstaand scenario werkt, dan is het wel essentieel dat je dit goed met elkaar doorspreekt en liefst ook een keer oefent.”
